Από τα τέλη Οκτώβρη 2017 ξεκίνησε η κινητοποίηση στις φυλακές ενάντια στον νέο σωφρονιστικό κώδικα. Για τις κρατούμενες και τους κρατούμενους, ο σωφρονιστικός κώδικας είναι ο εσωτερικός κανονισμός που ισχύει μέσα στις φυλακές. Κάτι σαν “οδηγίες χρήσεως”. Στις διατάξεις του περιλαμβάνονται τα πάντα, από την διαδικασία εισαγωγής μιας νεοεισερχόμενης κρατούμενης στην φυλακή, έως τις προϋποθέσεις για την χορήγηση άδειας (που συνήθως έχουν να κάνουν με τις διαθέσεις του εκάστοτε εισαγγελέα!).

Ο νέος σωφρονιστικός κώδικας συνοδεύεται από μια σειρά φασιστικών διατάξεων που κάνουν ακόμα πιο σκοτεινό μέρος την φυλακή. Διατάξεις που μας μετατρέπουν σε πειραματόζωα, επιβάλλοντάς μας να φοράμε ηλεκτρονικό σύστημα γεωεντοπισμού (ηλεκτρονικό βραχιολάκι), που επαναφέρουν τις φυλακές τύπου Γ’ και τις ειδικές συνθήκες κράτησης, που ταπεινώνουν τους κρατούμενους μέσω του εξευτελιστικού σωματικού ελέγχου (γύμνωση), που νομιμοποιούν τη βία των σωφρονιστικών υπαλλήλων ακόμα και σε περιπτώσεις παθητικής αντίστασης των κρατουμένων, που διατηρούν στο ακέραιο την υπερεξουσία του εισαγγελέα να αποφασίζει για τα πάντα στις φυλακές, ως η απόλυτη αρχή πάνω στις ζωές μας.

Παράλληλα, υπάρχουν διατάξεις που στοχοποιούν συγκεκριμένα τις γυναίκες κρατούμενες, όπως τις μωρομάνες, αφού δίνουν την εξουσία στα δικαστήρια ανηλίκων, σε κάποιες περιπτώσεις, να αποφασίζουν για την τύχη των ανήλικων παιδιών, ανοίγοντας το δρόμο για την βίαιη απόσπαση των παιδιών από τις μητέρες τους και την φυλάκισή τους σε ιδρύματα ανηλίκων.

Για αυτούς τους λόγους και για όλους τους λόγους του κόσμου, αποφασίσαμε στις γυναικείες φυλακές Κορυδαλλού, σε συντονισμό με τις ανδρικές, να οργανώσουμε την κινητοποίηση ενάντια σε αυτές τις φασιστικές διατάξεις του σωφρονιστικού κώδικα και να διεκδικήσουμε το αυτονόητο, την αξιοπρέπειά μας και τον τερματισμό της εκδικητικής τιμωρίας της δικαιοσύνης πάνω μας. Τα αιτήματά μας έχουν πλαισιωθεί με κινήσεις – βραχυκυκλώματα λειτουργίας της φυλακής, παρατείνοντας τα ωράρια ανοιχτών προαυλίων αλλά και κελιών καθημερινά. Με αυτό τον τρόπο καταφέραμε να κερδίσουμε και μια μικρή απελευθέρωση του κλειδωμένου χρόνου και χώρου που μας επιβάλλει το σωφρονιστικό σύστημα.

Παράλληλα, η κινητοποίηση στόχευσε, και κατάφερε, να μην κλειστεί μέσα στους τοίχους της φυλακής, αλλά να δημοσιοποιήσει την ύπαρξή της, μέσω συνελεύσεων, ανακοινώσεων, συνεντεύξεων και παρεμβάσεων, ώστε να δημιουργηθεί μια σύνδεση μεταξύ της ορατής φυλακής των κρατούμενων και της αόρατης φυλακής της κοινωνίας. Σε αυτό τον αγώνα, ως γυναίκες κρατούμενες, συμβάλλουμε από την αρχή με τη δική μας δυναμική και αποφασιστικότητα, με αποτέλεσμα να έχουμε αναδείξει και κάποια πιο ιδιαίτερα αιτήματα που μας αφορούν. Συχνά οι γυναίκες κρατούμενες βρίσκονται φυλακισμένες και στον υποτακτικό ρόλο της γυναίκας στα πρότυπα του πατριαρχικού πολιτισμού. Σε ένα μεγάλο ποσοστό βρίσκονται και οι άνδρες τους φυλακή και η νοοτροπία τους είναι αυτή, του να ακολουθούν τον άνδρα. Έτσι, η συμμετοχή των γυναικών στην κινητοποίηση, τις απελευθερώνει διπλά. Μια φορά από την κανονικότητα της φυλακής και μια φορά από την υποτακτικότητα του ρόλου που επιβάλλουν τα πατριαρχικά πρότυπα που θέλουν τις γυναίκες σε θέση παθητικού θεατή. Μέσω της κινητοποίησης η γυναίκα κρατούμενη γίνεται πρωταγωνίστρια της ζωής της, καθώς μπαίνει στην πρώτη γραμμή της διεκδίκησης των δικαιωμάτων που της έχουν κλέψει.

Από το 2011, που μπήκα στην φυλακή, πολλά είναι αυτά που έχουν αλλάξει στις γυναικείες φυλακές. Κατακτήθηκε η εμπιστοσύνη μεταξύ ποινικών και πολιτικών γυναικών κρατουμένων, ξεπεράστηκαν οι ταμπέλες μέσω των κοινών βιωμάτων και, το σημαντικότερο, οι γυναίκες κρατούμενες κέρδισαν αυτοπεποίθηση μέσα από μια σειρά αγώνων που κερδήθηκαν αυτά τα 7 χρόνια. Έτσι αποδυναμώθηκε το μοντέλο του παρτακισμού, όπου κάθε γυναίκα κρατούμενη κοιτάει μόνο την πάρτη της και την υπόθεσή της και δημιουργήθηκε μια γυναικεία κοινότητα που θέτει τα ζητήματα και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει, αναζητώντας λύσεις μέσα από τον αγώνα. Αυτή η σχέση και η εμπιστοσύνη χρόνων δημιούργησε και τώρα την Επιτροπή Αγώνα, μέσα από την αμοιβαιότητα και την αμεσότητα διαδικασιών, καθώς οι κρατούμενες αξιοποίησαν τις προηγούμενες εμπειρίες τους και δυναμικά πλέον ξέρουν να διεκδικούν τα δικαιώματά τους. Η Επιτροπή Αγώνα Γυναικείων φυλακών λειτουργεί με την αρχή της ισότητας, δεν υπάρχουν κλίκες και αρχηγικές τάσεις λόγω παλαιότητας ή δύναμης και είναι ανοιχτή σε όλες που θέλουν να συνεισφέρουν στον συλλογικό αγώνα. Η ενημέρωση είναι άμεση με συχνές συζητήσεις από κελί σε κελί, υπάρχει περαιτέρω εξήγηση σε όσες είναι αναλφάβητες και γίνονται πάντα οι απαραίτητες μεταφράσεις σε γυναίκες που δεν ξέρουν ελληνικά. Το κοινό βίωμα στη συνθήκη του εγκλεισμού είναι αυτό που μας ενώνει, που ξεπερνάει τις διαφορετικές προσωπικότητες, εθνικότητες, νοοτροπίες, αντιλήψεις και ο κοινός μας στόχος μας απεγκλωβίζει από τον ρόλο του θύματος, ξεπερνώντας τον φόβο της καταστολής.

Η κινητοποίηση αυτή είναι ένας αγώνας για την αξιοπρέπεια μας, τον οποίο δεν θα εγκαταλείψουμε. Ο αγώνας μας συνεχίζεται…..

Όλγα Οικονομίδου

Μέλος Συνομωσίας Πυρήνων της Φωτιάς

Γυναικείες Φυλακές Κορυδαλλού

Οι πρόσφατες εκκενώσεις καταλήψεων, με τον τρόπο που έγιναν και, κυρίως, στη χρονική συγκυρία που έγιναν, έρχονται να αναδείξουν αμείλικτα το στρατηγικό δόγμα καταστολής της νέα πολιτικής διαχείρησης της εξουσίας, όπως αυτή εκφράζεται με το νέο ευρωσοσιαλιστικό μανδύα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ. Από μια περίοδο (που πλέον φαντάζει μακρινή), στην οποία οι πολιτικές συνιστώσες του Σύριζα βρίσκονταν μονίμως ουρά των εκδηλώσεων αλληλεγγύης απέναντι σε καταλήψεις, έχουμε μια κυβέρνηση Σύριζα με τεράστια πείρα πάνω στα κινηματικά αντανακλαστικά (στο συγκεκριμένο ζήτημα κιόλας) ακριβώς λόγω της προηγούμενης όσμωσης της με το κίνημα. Παραμερίζοντας τις όποιες τυχόν πολιτικές ευθύνες προκύπτουν, ακριβώς από αυτήν την όσμωση, και ξεχνώντας και το γεγονός πως, όσοι την κατέγγελαν κάποτε, θεωρούνταν και αντιμετωπίζονταν ως ακραίες περιθωριακές φωνές κάποιων υπερ-καθαρών αναρχοαναρχικών, μπορούμε να φτάσουμε κατευθείαν στο πλέον ευαίσθητο θέμα, που προκύπτει κάθε φορά μετά από κατασταλτικά χτυπήματα σε στέκια και καταλήψεις.

Με μια προσεκτική καταγραφή πολλών επιθέσεων σε καταλήψεις και χώρους αγώνα από την πλευρά κράτους/παρακράτους, και μια ανάλυση του χωροχρονικού πλαισίου στο οποίο αυτές συνέβησαν, διαμορφώνονται σε ένα φανταστικό χάρτη δυο καμπύλες, μία αυτή του εσωτερικού ανταγωνιστικού κινήματος, και μία αυτή της καταστολής από την πλευρά της εξουσίας. Μπορούμε, μάλλον εύκολα, να παρατηρήσουμε ότι σε περιόδους σχετικού βαλτώματος και μιας κάποιας αγρανάπαυσης του κινήματος, δηλαδή με μια πτωτική τάση της αντίστοιχης καμπύλης, παρατηρείται και μια πτωτική τάση της καμπύλης της καταστολής, κάτι που μπορεί να μεταφράζεται και με περισσότερη ανοχή στις καταλήψεις. Στον αντίποδα όμως, σε συνθήκες και σε στιγμές πιο οξυμένης αντιπαράθεσης του κινήματος και του κόσμου του αγώνα με την εξουσία, όταν δηλαδή η καμπύλη που αντιστοιχεί στο ευρύτερο ανταγωνιστικό κίνημα ανεβαίνει, μπορεί να παρατηρηθεί και αντίστοιχη ανοδική τάση της καμπύλης της καταστολής και μάλιστα αρκετά δυσανάλογη.

Δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε το γιατί μπορεί να συμβαίνει αυτό. Προφανώς, από επιχειρησιακής άποψης, δηλαδή καθαρά σε ένα στρατιωτικό σκέλος, το κράτος έχει όλη τη φυσική και υλική υπεροπλία να τσακίσει όλες τις καταλήψεις όποτε το θελήσει. Μπορεί να τις εκκενώσει, να τις γκρεμίσει, να συλλάβει όλους τους καταληψίες ακόμα και να τους φυλακίσει. Αν θέλουμε να μην παραμυθιαζόμαστε και μεταξύ μας και να μην παρασυρόμαστε από ακραίους βερμπαλισμούς, αυτό πρέπει να είναι η αρχική μας παραδοχή. Από κει και πέρα, καταλαβαίνουμε ότι, πίσω από κάθε τέτοια κατασταλτική επιχείρηση ή απουσία αυτής, κρύβεται μια σειρά συσχετισμών πολιτικής υφής που έχουν διαμορφωθεί μέσα στα χρόνια.

Έχει ακουστεί άπειρες φορές και είναι πλέον τετριμμένο πως οι καταλήψεις είναι τα απελευθερωμένα εδάφη του αγώνα, της αναρχίας, του κινήματος κτλ κτλ. Ασφαλώς και είναι όλα αυτά και σίγουρα έχουμε βαρεθεί να το διαβάζουμε ή να το γράφουμε. Τι πραγματικά σημαίνει, όμως, στο δια ταύτα; Πώς αντιλαμβανόμαστε την απώλεια αυτών των εδαφών και πώς συνεκτιμούμε την ανακατάληψη τους από τις δυνάμεις της εξουσίας; Έχει φανεί ότι δεν υπάρχουν απόλυτες συγκλίσεις και συμφωνίες ως προς αυτό. Δεδομένου ότι τέτοια χτυπήματα συμβαίνουν κατά κανόνα όταν το κίνημα παρουσιάζει πιο έντονη και επιθετική δραστηριότητα, πάντα υπάρχουν εκείνες οι φωνές τις οποίες κερδίζει η ηττοπάθεια και ο φόβος. Για παράδειγμα, την περίοδο 2006-2007 και πριν την εξέγερση του Δεκέμβρη, όταν στο πλαίσιο του αγώνα οι επιθετικές αναρχικές ενέργειες πολλαπλασιάζονται εκθετικά και με εκπληκτική ταχύτητα, ποιότητα και δυναμική, σημειώθηκαν αρκετές παρακρατικές επιθέσεις σε χώρους αγώνα και αναπτύχθηκε μια παραφιλολογία ότι όσοι κάνουν αναβαθμισμένες ενέργειες (π.χ. εμπρηστικές επιθέσεις σε Α.Τ.) είναι απλώς “ηλίθιοι και ανεγκέφαλοι που δεν υπολογίζουν ότι ο χώρος δε σηκώνει τα αντίποινα”. Βλέπουμε, δηλαδή, πως σε μια ορισμένη συγκυρία όξυνσης της αναρχικής πάλης, η καταστολή αντεπιτίθεται τυφλά και δυσανάλογα, με αποτέλεσμα, πέρα από το όποιο υλικό κόστος (καταστροφές σε χώρους αγώνα, εκκενώσεις, συλλήψεις, φακελώματα κτλ), να υπάρχει και μια φθορά ηθικού, με δυνάμεις του κινήματος να κατηγορούν και να βάλουν κατά της όξυνσης του ίδιου του κοινωνικού ανταγωνισμού.

Πάνω σε αυτό, ανέκαθεν προέκυπταν και διαφωνίες για το πώς περιφρουρούμε, σε πρώτη φάση, τα απελευθερωμένα μας εδάφη και, δεύτερον, πώς κινούμαστε, αν τυχόν τα χάσουμε από τον εχθρό. Είναι μάλλον κοινώς αποδεκτό, πως αν έχει επικρατήσει πιο κεντρικά κάποια λογική πάνω στο θέμα, αυτή αφορούσε κυρίως μια στάση παθητικής αντίστασης σε περιπτώσεις εκκενώσεων, ενώ στη συνέχεια έμπαινε ως πολιτική προτεραιότητα η λογική του ανοίγματος στην κοινωνία και την γειτονιά με κινήσεις με χαρακτήρα αντιπληροφόρησης και κοινωνικής απεύθυνσης. Όχι πως έλειπαν ποτέ εντελώς και εκείνες οι επιθετικές ενέργειες οι οποίες απαντούσαν με τον τρόπο τους κάπως, αλλά ακόμα κι αυτές (πολλές ή λίγες ανάλογα την εποχή), αντιμετωπίζονταν με καχυποψία, σνομπισμό ακόμα και με εχθρικότητα από άλλες πλευρές του αγώνα.

Αυτό που σίγουρα έλειπε, και σε διάφορες περιόδους, έχει τεθεί σαν ζήτημα, είναι μια συλλογική ή και κεντρική ακόμα κουλτούρα αντεκδίκησης. Πέρα δηλαδή από τις όποιες μεμονωμένες ομάδες και παρέες μπορεί να έκαναν κάτι επιθετικό, έλειπε μια κοινή αίσθηση, μια κοινή πεποίθεση, πως η απώλεια των απελευθερωμένων εδαφών μας είναι κάτι που διαρυγνύει την κανονικότητα, κάτι που υπερβαίνει τους καθορισμένους πολιτικούς συσχετισμούς, επομένως, κάτι που θα έπρεπε να αποτελεί κεντρικά casus belli. Μάλιστα, όχι απλώς έλειπε κάτι τέτοιο, αλλά ο ίδιος ο πυρήνας αυτής της σκέψης και λογικής δεχόταν επίθεση ως μπαχαλίστικη λογική, ως πυρκαυλίαση ή ως φετιχισμός της βίας και άλλα τέτοια όμορφα, τα οποία, με τη σειρά τους, αποτελούσαν απεχθείς όρους πολιτικής διαλεκτικής και συνέβαλαν σε μια εσωτερική πόλωση, η οποία ποτέ δεν κατάφερε να αποκτήσει μια αντικειμενική πολιτική απαξία ως τέτοια. Περισσότερο, όμως, κι από όλα αυτά, οι ακραίες αυτές φωνές δεν έδειχναν να αντιλαμβάνονται ότι στον κοινωνικό ανταγωνισμό οι ισορροπίες διαμορφώνονται και με όρους μαχητικής στρατηγικής και πως όταν οι ισορροπίες αυτές διασαλεύονται εις βάρος μας με πρωτοβουλία της άλλης πλευράς, είναι πλέον πολυτέλεια να προκρίνεται κάθε, μα κάθε, μα κάθε, μα κάθε φορά η ίδια και η ίδια λογική “άνοιγμα στη γειτονιά, άνοιγμα στην κοινωνία”.

Μπορεί, λοιπόν, έτσι να καταστεί πιο αντιληπτό, ότι, αν δεν καταφέρουν οι δυνάμεις του αγώνα να μπορέσουν να διαμορφώσουν μια συνάρτηση κόστους-ανοχής και κόστους-καταστολής, τέτοια που να μπορεί να δημιουργεί ισχυρές πιέσεις στην εξουσία (στα μεγέθη στα οποία μας αναλογεί φυσικά), κάθε φορά που χάνουμε ένα χώρο του κινήματος, ένα απελευθερωμένο έδαφος, τότε θα είμαστε μονίμως σε μειονεκτική θέση, ο εχθρός δε θα μας υπολογίζει καθόλου, θα μας χτυπάει όποτε και όπως κρίνει κάθε φορά πιο εύκολο, και, πάνω από όλα, θα τσακίζει και το ηθικό του κόσμου. Ακόμα χειρότερα, η ίδια η ευημερία και η επιβίωση των κατειλημμένων χώρων μας, δεν θα είναι προϊόν της δικής μας δυναμικής, αλλά της διακριτικής ευχέρειας της εκάστοτε πολιτικής διαχείρησης της εξουσίας να εφαρμόζει κατά το δοκούν μια τακτική ήπιας καταστολής στις καταλήψεις.

Στο χέρι μας είναι λοιπόν να αλλάξουμε συνολικά την εικόνα. Είναι, σίγουρα, μια απόφαση που θα σημαίνει κόστος. Για να είναι δυνατόν να επιτευχθεί μια τέτοια ακροβασία ισορροπιών, θα πρέπει βήμα βήμα να χτιστεί μια ετοιμότητα άμεσων, σχεδόν αντανακλαστικών, αντιποίνων, δυναμικών μάλιστα, πράγμα που μπορεί να μεταφραστεί σε προσαγωγές, φακελώματα, συλλήψεις, προφυλακίσεις ίσως και καταδίκες. Το βάρος πέφτει καθαρά πάνω μας, συνολικά πάνω στον κόσμο του αγώνα, στο αν θεωρούμε ότι μπορούμε να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις ενός σοβαρού κοινωνικού ανταγωνισμού και να καταφέρουμε να γίνουμε όντως, κάποτε, μια υπολογίσιμη εσωτερική απειλή, ή αν μας αρκεί να είμαστε ένα απλό ακτιβίστικο κίνημα διαμαρτυρίας. Σε κάθε περίπτωση, από τη συζήτηση θα βοηθούσε να σταματήσουν εκείνες οι αντεγκλήσεις, που χαρακτηρίζουν τέτοιες λογικές εσωστρεφείς και αυτοαναφορικές. Το αν συνολικά, σε συλλογικό επίπεδο, αξίζει τον κόπο ή όχι να κρίνεται η απώλεια ενός απελευθερωμένου εδάφους μας ως casus belli, στο αν αξίζει ή όχι τον κόπο να υπάρξουν πολλαπλάσιες απαντήσεις και αντίποινα που να προκαλούν αισθητό υλικό και πολιτικό κόστος στον εχθρό, δεν έχει να κάνει ούτε με εσωστρέφεια, ούτε με αυτοαναφορικότητα. Έχει σχέση με το πώς καθορίζουμε τις ισορροπίες του αγώνα μας, με το πώς και πότε επιλέγουμε τις μάχες μας και γιατί, με το πώς διαμορφώνουμε χρονικά ορόσημα αγώνα, τέτοια που να προκαλούν έμπνευση και στο μέλλον και πάνω από όλα έχει σχέση με το πώς αντιλαμβανόμαστε την AΝΑΡΧΙΑ ως μια δύναμη σε διαρκή θέση μάχης απέναντι στην εξουσία. Από ‘κει και πέρα, όλα τα υπόλοιπα είναι απλώς θέμα αποφασιστικότητας ή μη.

Μιχάλης Νικολόπουλος, μέλος της Συνωμοσίας Πυρήνων της Φωτιάς

Είναι μια συνολική σχεδόν παραδοχή πλέον ότι ένα μεγάλο μέρος του αναρχικού χώρου (αν όχι το μεγαλύτερο) είναι εγκλωβισμένο σε μια τεράστιων διαστάσεων δίνη εσωστρέφειας, κάτι με αρνητικές συνέπειες πάνω απ όλα στην ψυχολογία των ανθρώπων που δραστηριοποιούνται και δευτερευόντως στην παραγόμενη πολιτική δραστηριότητα.

Κι όμως ενώ είναι σχεδόν μια κοινά αποδεκτή θέση η καταδίκη και το ανάθεμα αυτής της εσωστρέφειας, πόσες προσπάθειές έχουν γίνει ώστε να επιχειρήσουμε να αντιληφθούμε τις πρωταρχικές συνθήκες γέννησης αυτού του φαινομένου , τις πρωταρχικές του καταβολές αλλά και το πως αυτό έρχεται και βρίσκει τη θέση του ανάμεσα μας και μάλιστα με τι μορφές;

Οσο κι αν είναι η ίδια η ανθρώπινη φύση επιρρεπής σε συμπεριφορές επιβολής, όσο πιθανό κι αν είναι να γίνεται πιο αισθητή η παρουσία των πιο ιδιόμορφων ιδιοσυγκρασιών στις οποίες διακρίνει κανείς στοιχεία αλαζονείας, έπαρσης, ναρκισσισμού, δε μπορεί να είναι μόνο αυτά.

Δική μου πεποίθηση είναι πως η εσωστρέφεια δεν είναι απλώς ένα φαινόμενο- τέρας που καταδυναστεύει τις διαδικασίες μας και την αλληλεπίδραση μας, ούτε κάτι που όπως είπα πιο πάνω, προκύπτει μόνο του από στοιχεία ανθρώπινης συμπεριφοράς των πιο ιδιόμορφων ταπεραμέντων μας ή όλων εκείνων των σκατών που μας έχει μπουκώσει ο κοινωνικός προγραμματισμός.

Παρόλο που όλα αυτά παίζουν αναμφισβήτητα ένα ρόλο, πολλές φορές διόλου αμελητέο, δεν μπορεί να ευθύνονται αποκλειστικά για την δημιουργία αυτού του φαινομένου.

Πρέπει να είναι και κάτι παραπάνω.

Έχω την αίσθηση ότι αυτό που πολλές φορές δεν αντιλαμβανόμαστε, ούτε καν μπαίνουμε στον κόπο να επεξεργαστούμε όπως αρμόζει σε υποκείμενα που θέλουν να βρουν μια ριζοσπαστική τομή αντιμετώπισης του φαινομένου της εσωστρέφειας, είναι ότι υπάρχει μια ολόκληρη κουλτούρα διεξαγωγής της πολιτικής αντιπαράθεσης και του πολιτικού ανταγωνισμού με μια λογική του , ο σκοπός αγιάζει τα μέσα.

Η πόλωση που παράγεται από μια τέτοιου είδους αντιπαράθεση και ανταγωνισμό δε δύναται να είναι ποτέ γόνιμη, ποτέ ωφέλιμη και παραγωγική, ποτέ και με κανένα τρόπο εποικοδομητική. Αν προσθέσουμε ότι το πιο βασικό μάλιστα χαρακτηριστικό αυτής της πόλωσης είναι η προσπάθεια χάραξης κεντρικών πολιτικών γραμμών και η με κάθε τρόπο απόπειρα επιβολής τους πάνω στο υπόλοιπο φάσμα του αγώνα και του κινήματος, θα μας γίνει πια ξεκάθαρο ότι υπάρχουν συγκεκριμένες πολιτικές νοοτροπίες και λογικές όπως η παραγοντοποίση, η αποζυμηση πολιτικής υπεραξίας από τα πάντα, το καπέλωμα, ο ηγεμονισμός , η συγκεντρωτική αντιπροσώπευση.

Η πόλωση στο εσωτερικό ριζοσπαστικών κινημάτων με τέτοιους αρνητικούς όρους δεν είναι κάτι που εμφανίζεται μονάχα στα δικά μας πολιτικά πράγματα. Δεν είναι προφανώς μονάχα ο ελληνικός αναρχικός χώρος και το γενικότερο εγχώριο ανταγωνιστικό κίνημα που βυθίζεται στο βάλτο της εσωστρέφειας ακολουθώντας αυτές τις πεπατημένες. Αντίθετα είναι κάτι με μεγαλύτερη ιστορικότητα και διασπορά.

Δεν χρειάζεται να είναι κανείς τυφλοπόντικας των βιβλιοθηκών για να διαπιστώσει αυτή την πικρή αλήθεια. Μια σχηματική καταγραφή της ποικιλίας των τάσεων και διασπάσεων καθώς και των διαμαχών που έχουν φτάσει στα όρια ( και που τα έχουν ξεπεράσει πολλές φορές) της εμφυλιοπολεμικης βίας, και την έχουν ξεπεράσει, αρκεί για να αντιληφθούμε, έστω με αυτή την πρόχειρη σκιαγράφηση, ότι μιλάμε για κάτι διαχρονικό.

Είναι γεγονός ωστόσο ότι σε πολλές περιπτώσεις, και παρόλο που πολλά από αυτά τα εμφυλιοπολεμικα και ανταγωνιστικά χαρακτηριστικά έχουν πάρει τρομερές εκφυλιστικές μορφές κατά καιρούς, δεν υφίσταται μια παράδοση και μια κουλτούρα κριτική αποτίμησης τους , τέτοια, που να γεννά τους αντίστοιχους προβληματισμούς και συμπεράσματα ούτως ώστε να μπορούμε τόσο σε ατομικό όσο και συλλογικό επίπεδο να κατανοήσουμε τις αρνητικές επιπτώσεις του αθέμιτου πολιτικού ανταγωνισμού.

Προτιμάμε αντίθετα να κρατάμε ψηλά στο βάθρο τους, ιστορίες προσωπικοτήτων, ομάδων, οργανώσεων, ακόμα και ολόκληρων κινημάτων από τον φόβο ότι αν προσδώσουμε την ηθική απαξία που πρέπει σε ορισμένα πράγματα, ακυρώνουμε συνολικά το πνεύμα του αγώνα, την αυτοθυσία ανθρώπων και την ιστορική παράδοση.

Αντί για μια αιρετική,  εικονοκλαστική κριτική ανάγνωση της ιστορίας και μια προσπάθεια κριτικής αφομοίωσης των διδαγμάτων που προκύπτουν,  προτιμάται η θεαματική αναπαράσταση των γεγονότων,  η οπαδικη ειδωλοποίηση προσωπικοτήτων,  η συνειδητή απόκρυψη ή και άγνοια άσχημων πλευρών της τάδε ή της δείνα ιστορίας. Μας αρέσει να έχουμε τους ήρωες μας τοποθετημένους κάπου που τίποτα δεν τους αγγίζει και να υμνούμε παρελθοντικές πολιτικές επιλογές και ατζέντες που ταιριάζουν στα γούστα μας και από την άλλη ανάλογα τι επιτάσσει η πολιτική μόδα  κάθε εποχής να επιλέγουμε τους δαίμονες και τους αποδιοπομπαίους τράγους και να τους πολεμάμε μέχρι εσχάτων.  Και δυστυχώς η ιστορία επαναλαμβάνεται είτε ως φάρσα,  είτε ως τραγωδία,  ανακυκλώνοντας τον ίδιο τον εαυτό της.

Ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα όλων αυτών που αφορά και την δική μας εγχώρια ιστορική παράδοση δε θα μπορούσε παρά να είναι ο τρόπος που σταθερά η ηγεσία του ΚΚΕ επέλεγε να αντιπαρατεθεί με άλλες πολιτικές απόψεις οι οποίες προέκυπταν εντός του κόμματος με πιο χαρακτηριστική την ένσταση της πλευράς του Αρη Βελουχιώτη , καπετάνιου του ΕΛΑΣ και κορυφαίας συμβολικής προσωπικότητας για την εποχή,  με τεράστια εμβέλεια και ακτινοβολία τις τάξεις του κόμματος,  στο ζήτημα της υπογραφής της συμφωνίας της Βάρκιζας. Δε με αφορά να αποδείξω  το ποιος είχε δίκιο ή το ποιος είχε άδικο σε εκείνη τη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία γιατί πολύ απλά το πολιτικό και ηθικό επίδικο της όλης υπόθεσης δεν είναι αυτό. Εξάλλου τα μεγέθη και τα διακυβεύματα της μιας ή της άλλης άποψης ήταν τεράστια και καλό θα είναι να μην τοποθετείται κάνεις με ευκολία πάνω σε αυτά. Εκείνο όμως που έχει πιστεύω την μεγαλύτερη σημασία είναι η πολιτική επιλογή της ηγεσίας του ΚΚΕ να αντιμετωπίσει τη διαφωνία αυτή αποδομωντας και δολοφονώντας την προσωπικότητα , την υπόσταση και το χαρακτήρα του Βελουχιώτη ώστε να διαφυλάξει την τήρηση της κεντρικής πολιτικής γραμμής. Η άποψη Βελουχιώτη δεν ήταν επομένως μια πολιτική διαφωνία που θα μπορούσε να συζητηθεί εσωκομματικά,  αφού ο Βελουχιώτης είχε ακυρωθεί σαν προσωπικότητα με βαρύτατους και συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς.

Αντίστοιχη φυσικά ήταν η αντιμετώπιση του καπετάνιου του ΔΣΕ Μάρκου Βαφειάδη (απο το 46 εως το 48) όταν ήρθε η ώρα να διαφωνήσει ο ίδιος σε σειρά ζητημάτων και να προβάλει τις δικές του ενστάσεις. Ούτε σε αυτή την περίπτωση μας αφορά το ποιος είχε πράγματι δίκιο ή οχι προκειμένου να αξιολογήσουμε ηθικά και πολιτικά την βαρύτητα της απαξίας μιας τέτοιας επιλογής απο την πλευρά της ηγεσίας. Και πάλι το ζητούμενο ήταν να εξουδετερωθεί η διαφωνία, να της αφαιρεθεί η αυθεντικότητα της και η υπόσταση της ώστε να μην αμφισβητηθεί η κεντρική πολιτική γραμμή.

Αυτές οι δυο περιπτώσεις δεν ήταν οι μόνες προφανώς αλλά ήταν σίγουρα οι πιο κραυγαλέες, και είναι διαχρονικά οι πιο χτυπητές καθώς δείχνουν απο μακριά που μπορεί να φτάσει ο δεσποτισμός μιας πολιτικής που επιζητά το μονοπώλιο της κεντρικής εικόνας και της κεντρικής πολιτικής γραμμής.

Ας σκεφτούμε όλοι μας πως αν το ΚΚΕ δε δίστασε να απαξιώσει, να διαγράψει, να συκοφαντήσει, να πρακτορολογίσει και να κινδυνολογήσει εναντίον δυο απο τις πιο επιφανείς προσωπικότητες που είχε τις τάξεις του , πόσο πιο εύκολα και ανώδυνα θα έκανε το ίδιο σε εκατοντάδες ή και χιλιάδες άσημα μέλη και στελέχη του απλά και μόνο επειδή αντιτάχθηκαν στην κεντρική πολιτική γραμμή. Και μόνο η σκέψη είναι τρομακτική. Ειδικά αν σκεφτεί κανείς το πως η διεξαγωγή των πολιτικών αντιπαραθέσεων δεν έγινε ποτέ με ιδιαίτερα εύσχημους και ευγενικούς όρους αλλά εκτραχύνθηκε τόσο που οι βίαιες συγκρούσεις μεταξύ πολιτικών κρατουμένων σε φυλακές και εξορίες, συγκρούσεις συχνά αιματηρές στις οποίες αγωνιστές δε διστάζουν να χτυπούν και να μαχαιρώνουν άλλους αγωνιστές ή και να τους απομονώνουν απο την υπόλοιπη κοινότητα κρατούμενων , ήταν συχνό φαινόμενο με την οποία αντανάκλαση μπορεί να φανταστεί κανείς ότι όλα αυτά θα είχαν στην συνολική κοινότητα του κόσμου του αγώνα και πως θα επηρέαζε την ψυχολογία τους. Το ποσό άσχημο κλίμα επικρατούσε συνολικά μέσα στο μόρφωμα του ΚΚΕ , το πως διάφορες θέσεις διεκδικούσαν η καθεμία για τον εαυτό της να κεντρικοποιηθουν και με ποιούς απόλυτους όρους γίνονταν όλη αυτή η σκιώδης και παρασκηνιακή αντιπαράθεση μπορεί να την δώσει ξεκάθαρα σε όλο της το εύρος η περίπτωση της ενδοκομματικής σύρραξης και των αιματηρών συμπλοκών μεταξύ διαφορετικών φραξιών των πολιτικών εξόριστων του ΔΣΕ στην Τασκένδη τον Σεπτέμβριο του 1955. Συμπλοκών που έγιναν χωρίς ηθικά όρια και φραγμούς με κάθε είδους αυτοσχέδιο όπλο, μαχαίρια και φαλτσέτες να χρησιμοποιούνται απο κομμουνιστές πρώην αντάρτες του ΔΣΕ εναντίον άλλων κομμουνιστών πρώην ανταρτών του ΔΣΕ και όπου από καθαρή τύχη δεν υπήρξαν νεκροί.

Τα παραπάνω ωστόσο δε θα τα ακούσουμε εύκολα σε αφιερώματα, εκδηλώσεις, ντοκιμαντέρ. Υπάρχει μια κουλτούρα σιωπής και απόκρυψης και προβολής μονάχα της θεαματικής πλευράς της ιστορίας, αυτής που έχει περηφάνους καπετάνιους καβαλάρηδες, χαμογελαστές αντάρτισες με πολυβόλα στα χέρια και ατελείωτες λίστες με νεκρούς ήρωες που χρήζουν “Ζήτω “. Φυσικά παρόμοια περιστατικά και γεγονότα θα βρει κανείς αν εντρυφήσει σχεδόν παντού.

Απο τον αιματηρό εμφύλιο στις τάξεις του IRA το 1921-1923 και τις πολύ μετέπειτα πολυδιασπάσεις του που αλληλοσκοτώνονταν σε κάθε πιθανή ευκαιρία, απο τις εξαντλητικές και ψυχοφθόρες κόντρες των γερμανών πολιτικών κρατουμένων ανταρτών πόλης με βασικό σημείο αιχμής την αντιπαράθεση των δύο βασικότερων ενόπλων οργανώσεων 2 Ιουνη και RAF , απο τις ανελέητες κόντρες και ανταγωνισμούς μεταξύ παραδοσιακών αριστερών ενόπλων οργανώσεων στην Ιταλία με τον χώρο της ένοπλης αυτονομίας αλλα και στο ίδιο το εσωτερικό των Ερυθρών Ταξιαρχιών με τις δικές τους πολυδιασπάσεις , φράξιες, και αντιπαραθέσεις μέχρι την ελληνική μεταπολιτευτική πραγματικότητα και τις σκληρές αντιπαραθέσεις και κόντρες ενόπλων οργανώσεων ανα περιόδους (μεταξύ ΕΛΑ και 17Ν ή μεταξύ ΕΛΑ και άλλων οργανώσεων που προέκυψαν απο διασπάσεις) και την σημερινή εποχή και ολα που διαδραματίζονται σε αυτη.

Σε όλες αυτες τις περιπτώσεις κοινός παρονομαστής είναι η προσπάθεια όλων των πλευρών να μονοπωλήσουν την κεντρική εικόνα του εκάστοτε επαναστατικού χώρου (είτε αφορά το ένοπλο είτε το δημόσιο κομμάτι του κινήματος). Τέτοιες αντιπαραθέσεις υπο τέτοιους όρους δε διαθέτουν και ούτε μπορούν να διαθέτουν ηθικό πλεονέκτημα.

Είναι απλώς μια κούρσα ανταγωνισμού για την επιβολή ατζέντας είτε αυτή αφορά αναρχοκομμουνιστικα σημαινόμενα είτε αναρχοατομικιστικα ή μηδενιστικα ή κομμουνιστικά. Συχνά μάλιστα η υποκρισία βασιλεύει καθώς όλες οι πλευρές αποδίδουν στις άλλες την κατηγορία ότι λειτουργούν με λογικές του “ο σκοπός αγιάζει τα μέσα “ , ενω στην πραγματικότητα δεν μπορείς να παίζεις σε αυτό το παιχνίδι αν δεν έχεις αυτή την ατζέντα. Απλά θα παραγκωνιστείς και θα βρεθείς εκτός παιχνιδιού.

Ζούμε σε μια εποχή που όλες αυτές οι λογικές έχουν παράξει πολύ μεγάλη ψυχολογική ζημία σε τεράστιο κομμάτι της αναρχικής κοινότητας, ωστόσο η ευκολία με την οποία κάθε μεμονωμένη φιλόδοξη προσωπικότητα ή συλλογικότητα (ένοπλη και μη) επιλέγει να παίξει μπάλα στον πολιτικό στίβο με όρους μονοπωλίου της κεντρικής εικόνας του χώρου εξακολουθεί να είναι δεδομένη. Το ποσό καλά εξασκεί κάποιος το “επάγγελμα “ εξαρτάται απο την ικανότητα του να αυτοπροβάλλεται ,να μειώνει τους άλλους, να πολώνει το κλίμα και να δηλητηριάζει το δημόσιο διάλογο σε κάθε ευκαιρία, το ποσό καλά εχει δικτυωθεί , τι συμμαχίες έχει συνάψει κτλ. Η πραγματικότητα δυστυχώς αυτή είναι. Δεν αφορά την αξία των πολιτικών επιχειρημάτων κάθε πλευράς αφου ετσι και αλλιώς η αυθεντική πολιτική διαπάλη μεταξύ τάσεων είναι τόσο σπάνια οσο οι ροζ μονοκεροι. Αυτό που μένει να αναλογιστούμε ολοι και όλες είναι στο οτι αν δεν μας αρέσει η εικόνα που βγάζουμε προς τα εξω, αλλά πάνω από όλα σε εμας τους ίδιους , θα πρέπει να αρχίσουμε να συζητάμε σοβαρά ποσό κακό έχει κάνει (και συνεχίζει να κάνει) η διεκδίκηση κεντρικής εικόνας, όποιο πρόσημο και αν έχει (αλφαδι , χαοσημο, σφυροδρεπανο κτλ.)

Μέχρι τότε απλώς θα κάνουμε μακροβούτια στον βούρκο που εμείς οι ίδιοι δημιουργούμε.

Παναγιώτης Αργυρού μέλος ΣΠΦ

Η ιδέα για να γραφτεί αυτό το κείμενο ξεκίνησε μετά την πρώτη μου επικοινωνία με τους συντρόφους και τις συντρόφισσες που πλαισιώνουν την ομάδα αντιπληροφόρησης και αλληλεγγύης που προχώρησαν στην έκδοση του έντυπου “ΕΝΤΟΣ ΕΚΤΟΣ”, η οποία έχει ως στόχο της την αλληλεγγύη στους πολιτικούς κρατούμενους αλλά και γενικότερα να αναδείξει τα διάφορα ζητήματα που προκύπτουν ή είναι διαχρονικά γύρω από τον εγκλεισμό. Μετά από μηνύματα που ανταλλάξαμε μεταξύ μας, μού πρότειναν να γράψω κάτι παραπάνω, πάνω σε μια φράση-σκεπτικό που έγραψα ως κατακλείδα στο πρώτο μήνυμα της γνωριμίας μας.

Αυτό το έντυπο αλλά και κάθε έντυπο, κάθε αφίσα, κάθε συνέλευση, κάθε εκδήλωση και κάθε κίνηση που πραγματοποιείται -είτε αυτή είναι νόμιμη, είτε παράνομη- σε ένδειξη αλληλεγγύης στους έγκλειστους αναρχικούς, συμβάλλουν στον αγώνα κατά των συνθηκών κράτησης, στην τωρινή κινητοποίηση των κρατουμένων που διεκδικεί την αλλαγή του νέου σωφρονιστικού κώδικα, αλλά αναδεικνύουν και την συνολικότερη άποψη της κατάργησης καθαυτής της φυλακής ως μέσο σωφρονισμού και τιμωρίας. Ο αγώνας αυτός δεν θα μπορούσε να μην είναι, άλλωστε, ένα αναπόσπαστο τμήμα του αγώνα για την κοινωνική απελευθέρωση.

Οι φυλακές είναι ένα παιδί γέννημα-θρέμμα της κοινωνικής οργάνωσης, η ύπαρξή της αποτελεί ένα από τα βασικότερα εργαλεία πειθαρχίας της, αλλά και της διατήρησης της δημόσιας τάξης και της ασφάλειας των πολιτών από τα παραβατικά υποκείμενα που παρουσιάζουν μια μεγάλη απόκλιση από τη γενική επιτρεπτή συμπεριφορά που επιβάλλεται μέσα από τους κώδικες του κράτους και του κεφαλαίου. Λειτουργεί ως ένα παραδειγματικό φόβητρο για τους εν δυνάμει παράνομους -“κοίτα τι παθαίνει όποιος καταφεύγει σε τέτοιου είδους μεθόδους”- αλλά και πιο πρακτικά, μέσα από πολύχρονους εγκλεισμούς που στόχο έχουν το σωφρονισμό, ώστε με την επίτευξη αυτού να συμβάλλουν στην ομαλή επανένταξη των κρατουμένων πίσω στο πολιτισμό της διαφθοράς και της ανισότητας, πίσω στο σύστημα της καπιταλιστικής σκλαβιάς.

Το ερώτημα εδώ είναι: είναι ηθικά δικαιολογημένη μια “υπερβολική αντίδραση” ενάντια σε αυτόν που καταπιέζει τη θέλησή σου για ελευθερία, τη θέλησή σου να σηκώνεις το κεφάλι ψηλά και να μην αντικρίζεις έναν κατακερματισμένο από συρματοπλέγματα ουρανό; Η καθημερινή αποστροφή που βιώνεις εδώ, μέρα με την μέρα, ερχόμενος άμεσα σε επαφή με την εξουσία της φυλακής; Το κακοφτιαγμένο χωροταξικό της που καθηλώνει το σώμα και περιορίζει τις κινήσεις του σε συγκεκριμένα από το κράτος τετραγωνικά μέτρα τσιμέντου; Καθορίζοντας μέσα από τον σωφρονιστικό κώδικα τα περιθώρια της αντίδρασής σου, η οποία στην περίπτωση που ξεφύγει του επιτρεπτού, σου φοριέται ωραιότατα μια πειθαρχική ποινή, με συνέπεια πολλές φορές την παράταση του εγκλεισμού σου; Από την άλλη, να διαβάζεις τι διατάσσει ο νέος σωφρονιστικός κώδικας και πιο συγκεκριμένα το άρθρο 63 παράγραφοι 1 και 6 (το οποίο προϋπήρχε και στον παλιό) την επιτρεπτή χρήση βίας από τους σωφρονιστικούς ακόμα και σε “παθητική αντίσταση” του κρατουμένου.

Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις των προσβλητικών ερευνών που λαμβάνουν χώρα στις φυλακές ανά την Ελλάδα, οι οποίες γίνονται για λόγους ασφαλείας της φυλακής από τυχόν αντικείμενα που μπορεί να φέρουν κρυμμένα πάνω τους οι κρατούμενοι. Ξεγυμνώνοντας και εκθέτοντας το γυμνό σου σώμα μπροστά στα ξεδιάντροπα μάτια των σωφρονιστικών υπαλλήλων, ενώ υπάρχουν εναλλακτικές μέθοδοι έρευνας με εργαλεία που εντοπίζουν μεταλλικά αντικείμενα και ίχνη ναρκωτικών ουσιών. Εννοείται πως όποιος/α αρνηθεί, παίρνει από ένα πειθαρχικό. Προσωπικά, μπαίνοντας την πρώτη μέρα στις γυναικείες φυλακές Κορυδαλλού ήταν αυτό που αποτέλεσε την αιτία να μου γίνει αναφορά από υπάλληλο γιατί αρνήθηκα να βγάλω τα ρούχα μου για να υποστώ σωματικό έλεγχο. Όσο για τον ξεφτιλισμένο κολπικό έλεγχο, τι να πει κανείς γι’ αυτό ή για τον σωματικό έλεγχο που υπόκεινται τα ανήλικα παιδιά και τα βρέφη που ζουν μαζί με τις κρατούμενες μητέρες τους σε ειδική πτέρυγα των γυναικείων φυλακών του Ελεώνα Θήβας, τα οποία γυμνώνουν επίσης μετά από κάθε μεταγωγή τους μπαινοβγαίνοντας στην φυλακή.

Τα ανήλικα παιδιά στη Θήβα, που βγάζουν φυλακή μαζί με τις κρατούμενες μητέρες τους, αποτελούν τον πιο τραγικό πληθυσμό των φυλακών. Περνάνε τα τρία πρώτα χρόνια της ζωής τους εκεί. Η φυλακή είναι το πλέον ακατάλληλο περιβάλλον για τα πρώτα βήματα της ζωής ενός παιδιού.

Η έλλειψη έκθεσης του παιδιού σε πολλά και διαφορετικά ερεθίσματα, δεν διευκολύνει την ανάπτυξη του συστήματος των εννοιολογικών κατασκευών του. Όσον αφορά τα ανήλικα των κρατουμένων που ζουν εκτός φυλακής, πόσω μάλλον τα πιο μικρής ηλικίας παιδιά, ο ξαφνικός αποχωρισμός από τη μητέρα και οι περιπτώσεις των παιδιών που έχουν γίνει θεατές βίαιων συλλήψεων, μπορούν να προκαλέσουν ανεπανόρθωτες βλάβες στον ψυχισμό τους. Ο αποχωρισμός, είναι μια τραυματική εμπειρία που προκαλεί στο παιδί άγχος, το οποίο είναι μια οδυνηρή και μη υποφερτή κατάσταση. Επίσης, η μη ύπαρξη ισχυρής και άμεσης σχέσης μεταξύ γονέα-παιδιού έχει αρνητικό αντίκτυπο στη μετέπειτα παθολογική συμπεριφορά του νηπίου. Ο δεσμός αυτός ασκεί καταλυτική επίδραση στο παιδί ώστε να αναπτύξει μια ανασφάλεια ως προς τη μελλοντική δημιουργία συναισθηματικών σχέσεων. Σίγουρα, ένας ασφαλής και σταθερός δεσμός δε μπορεί να δημιουργηθεί μέσω της τηλεφωνικής επικοινωνίας, όσο συχνή και να είναι αυτή, ούτε όμως και μέσω των επισκεπτηρίων. Για το λόγο αυτό τα παιδιά γίνονται συχνοί πελάτες ψυχολόγων, παιδοψυχιάτρων και λογοθεραπευτών.

Παρά τη διάταξη που ψηφίστηκε το Δεκέμβρη του 2015 μαζί με το σύμφωνο συμβίωσης (ν.4356/15), το οποίο προβλέπει τον κατ’ οίκον περιορισμό για τις μητέρες ανήλικων τέκνων έως 8 ετών και με ποινή κάτω των 10 χρόνων, μόνο δυο κρατούμενες έχουν αποφυλακιστεί και οι μωρομάνες του Ελεώνα αυξάνονται και πληθύνονται. Οι αιτήσεις των υπόλοιπων γυναικών έχουν απορριφθεί, με την αιτιολογία ότι δεν είναι κατάλληλες μητέρες. Τα αιτήματα αυτά εξετάζονται από το συμβούλιο της Θήβας. Πώς ένα συμβούλιο κρίνει την καταλληλότητα ή μη μιας μητέρας; Από το αδίκημα που κατηγορείται ότι έχει πράξει; (Εξαιρούνται ηθικά αυτές που κατηγορούνται για εγκατάλειψη και κακοποίηση ανηλίκων και όλα τα παρόμοια). Αποτελεί αυτό κριτήριο μητρότητας;

Η διεκδίκηση για καλύτερες συνθήκες κράτησης κερδίζεται από τις κινητοποιήσεις κρατουμένων και των αλληλέγγυων προς αυτούς. Ο μακροπρόθεσμος στόχος όμως όλων αυτών είναι η κατάργηση των φυλακών. Ακόμη και αν αυτές μετατραπούν σε πιο ελαστικά σωφρονιστικά καταστήματα, θα παραμένουν μέρη, τα οποία στερούν την ελευθερία των ανθρώπων που βρίσκονται αιχμάλωτοι εκεί.

Ένας κοινός αγώνας για μια κοινωνία οικονομικής ισότητας και ελευθερίας, ένας κοινός αγώνας χωρίς την ύπαρξη φυλακών, η οποία πρέπει να είναι επιθυμία όλων μας, μέσα από την καθημερινή μας στάση, τις επιλογές και τα ρίσκα που παίρνουμε.

Κων/να Αθανασοπούλου