Τέλη Οκτωβρίου ξεκίνησε στις φυλακές η κινητοποίηση ενάντια στον νέο σωφρονιστικό κώδικα και τις φασιστικές διατάξεις του. Είχε προηγηθεί η πολύμηνη διαμαρτυρία κρατουμένων για την παράταση του αποσυμφορητικού νόμου (νόμος Παρασκευόπουλου), την κατάργηση του εισαγγελικού βέτο, τις άδειες κ.ά.
Επομένως, υπήρχε μια εγρήγορση μέσα στις φυλακές, η οποία μας βοήθησε να αντιληφθούμε και να κινηθούμε άμεσα ενάντια στην επερχόμενη αλλαγή του σωφρονιστικού κώδικα.
Μπροστά μας υπήρχε μια μοναδική ιστορική ευκαιρία. Η τελευταία φορά που άλλαξε ο σωφρονιστικός κώδικας, ήταν το 1999. Είχαν περάσει περίπου 20 χρόνια, με τους κρατούμενους να έχουν “γράψει” πολλά χιλιόμετρα διεκδικήσεων, αγώνων, κινητοποιήσεων, αποχής συσσιτίου, απεργίες πείνας και εξεγέρσεων, για να αλλάξει το απολίθωμα του παλιού σωφρονιστικού κώδικα.
Τώρα λοιπόν που το κράτος άνοιξε το ζήτημα, ήταν η ευκαιρία μας. Η ευκαιρία να αναδείξουμε και να καυτηριάσουμε όλα εκείνα τα καρκινώματα του σωφρονιστικού κώδικα, που κάνουν τη φυλακή ακόμα πιο σκοτεινό μέρος, απ’ ό,τι είναι μόνη της.
Παράλληλα, στους διαδρόμους των φυλακών κυκλοφορούσε η φήμη ότι έρχονταν αλλαγές και στον ποινικό κώδικα, οπότε η σπίθα είχε ανάψει. Στις γυναικείες φυλακές, ήδη από τον Σεπτέμβρη, είχαν ξεκινήσει διαμαρτυρίες στο προαύλιο για τον ποινικό κώδικα.
Για να διευκρινίσω τι σημαίνει σωφρονιστικός και τι ποινικός κώδικας… Σωφρονιστικός είναι όλοι οι κανόνες που ισχύουν για τη ζωή εντός της φυλακής και ποινικός είναι… ο “τιμοκατάλογος” των ποινών που θα σε οδηγήσουν στην φυλακή, αλλά κι ο τρόπος που θα βγεις (αναστολές).
Μέσα σ’ αυτό το κλίμα, κάποιος κόσμος πήραμε την πρωτοβουλία να οργανώσουμε αυτήν τη δυσαρέσκεια απέναντι σε ό,τι “ψηλώνει” τους τοίχους της φυλακής και να προχωρήσουμε αρχικά στην κινητοποίηση ενάντια στο νέο σωφρονιστικό κώδικα.
Η κοινωνία της φυλακής είναι κυρίως ιεραρχικά οργανωμένη σε εθνικές κοινότητες, αλλά υπάρχουν κρατούμενοι ανεξαρτήτως εθνικότητας, που η πορεία και η στάση τους μέσα στην φυλακή κάνει τον λόγο τους να είναι σεβαστός και να έχει επιρροή, ξεπερνώντας τις εθνικές διαιρέσεις. Έτσι, συναντηθήκαμε κάποιοι κρατούμενοι από όλες τις ακτίνες, από όλες σχεδόν τις εθνικότητες (Έλληνες, Αλβανοί, Ρωσοπόντιοι, Γεωργιανοί, Άραβες, Κούρδοι), και οργανώσαμε την Επιτροπή Αγώνα. Ήρθαμε σε συνεννόηση και με τις γυναικείες φυλακές, που είχαν ήδη ξεκινήσει, και έτσι προέκυψε η Επιτροπή Αγώνα γυναικείων-αντρικών φυλακών Κορυδαλλού.
Η Επιτροπή ανέλαβε κάποιοι να διαβάσουν την πρόταση του υπουργείου για τον νέο σωφρονιστικό, κάποιοι να κάνουν επαφές με όλες τις φυλακές της Ελλάδας, κάποιοι να επικοινωνήσουν με ανεξάρτητους δικηγόρους για να ενημερωνόμαστε άμεσα και με τον αλληλέγγυο κόσμο εκτός των τειχών.
Σκοπός μας δεν ήταν απλά να μπλοκάρουμε τον νέο σωφρονιστικό κώδικα (κάτι που καταφέραμε αφού έχει “παγώσει” για το 2018, ενώ αρχικά ο ίδιος ο υπουργός Κοντονής δήλωνε ότι θα πάει για ψήφιση τέλη Νοεμβρίου του 2017). Επιδίωξή μας ήταν να αναδείξουμε ότι αυτήν την στιγμή μέσα στις φυλακές πραγματοποιείται ένα πείραμα.
Ένα πείραμα καταστολής που θέλει να ελέγχει ηλεκτρονικά κάθε μας κίνηση (βραχιολάκι γεωεντοπισμού στις άδειες), να μας διαχωρίσει και να μας απομονώσει (επανέναρξη φυλακών τύπου Γ), να φακελώνει κάθε επαφή μας (ηλεκτρονικό φακέλωμα ατόμων που επικοινωνούν μαζί μας), να μας εκπαιδεύει να δεχόμαστε αδιαμαρτύρητα κάθε αυθαιρεσία της εξουσίας (διατήρηση του εισαγγελικού βέτο) και, φυσικά, να μας υπενθυμίζει τη βίαιη φύση του συστήματος (εξευτελιστικοί σωματικοί έλεγχοι, άσκηση βίας από σωφρονιστικούς ακόμα και σε περίπτωση παθητικής αντίστασης, υποχρεωτική σίτιση κ.α.).
Και, όπως κάθε πείραμα, έτσι κι αυτό, ανυπομονεί να δοκιμαστεί σε πραγματικές συνθήκες έξω από τα τείχη της φυλακής, στον κανονικό κόσμο. Άρα, οι αντιδράσεις που θα συναντήσει ο νέος σωφρονιστικός κώδικας, είναι μια σφυγμομέτρηση για τις αντιδράσεις που θα προκληθούν εκτός των τειχών.
Γι’ αυτό κι εμείς προσπαθούμε να αναδείξουμε την ευρεία κατασταλτική στρατηγική, αναλύοντας και εκθέτοντας τις συγκαλυμμένες φασιστικές διατάξεις που περιέχει ο νέος σωφρονιστικός κώδικας.
Πιστεύουμε μέχρι στιγμής ότι κάτι κινείται εκεί έξω.
Όσον αφορά το εδώ μέσα…
Τις πρώτες μέρες ήρθε ο γενικός διευθυντής συντονισμού Π. Δουλάμης να μιλήσει μαζί μας.
Ενώ έδειχνε να συμφωνεί με τα αιτήματά μας, στη συνέχεια αντιληφθήκαμε ότι απλά αγόραζε χρόνο, ώστε να μας καθησυχάσει και ο σωφρονιστικός κώδικας να περάσει υπογείως. Πράγματι, εντελώς απρογραμμάτιστα, το υπουργείο ανακοίνωσε την έναρξη της συζήτησης για το σωφρονιστικό στην ειδική επιτροπή της βουλής. Γνωρίζαμε ότι αυτό ήταν ένα τελεσίγραφο που μας εξόριζε στο ρόλο του θεατή για ό,τι θα συνέβαινε πάνω μας. Άμεσα γνωστοποιήσαμε ότι θα περάσουμε σε κλιμάκωση της κινητοποίησης, βραχυκυκλώνοντας το σύστημα της φυλακής, με επέκταση του νυχτερινού κρατήματος ανοιχτών προαυλίων. Παράλληλα, η κινητοποίηση άρχισε να εξαπλώνεται σε όλες τις φυλακές (Πάτρα, Χανιά, Λάρισα, Μαλανδρίνο, Δομοκό).
Αυτό ανάγκασε το υπουργείο να αναδιπλωθεί και να παγώσει τη διαδικασία του σωφρονιστικού, μεταφέροντάς την αόριστα το 2018. Αυτό ήταν μια νίκη, αλλά ταυτόχρονα και ένα κόλπο καθώς κάποιοι από το Σύριζα, ως παλιοί λαθρέμποροι συμπαράστασης σε αγώνες κρατουμένων, γνώριζαν ότι η παράταση χρόνου θα οδηγούσε την κινητοποίηση στη φθορά, στη γραφικότητα και στην εγκατάλειψη.
Γνωρίζοντας αυτή την παγίδα, ανατρέψαμε τους όρους του παιχνιδιού και περάσαμε στην αντεπίθεση. Τώρα διεκδικούμε εμείς να προχωρήσει η διαδικασία, ΟΜΩΣ με την ικανοποίηση των αιτημάτων μας εδώ και τώρα.
Παράλληλα, ετοιμάζουμε τις θέσεις μας και τα αιτήματά μας για το “τσεκούρι” του ποινικοί κώδικα που έρχεται στις επόμενες βδομάδες.
Τώρα ίσως κάποιος να αναρωτιέται τι δουλειά έχουν οι αναρχικοί σε μια κινητοποίηση που διεκδικεί αλλαγές στο σωφρονιστικό και τον ποινικό κώδικα. Προφανώς, μιλώντας προσωπικά, γνωρίζω ότι η μόνη οριστική λύση στα προβλήματα των φυλακών… είναι η καταστροφή των φυλακών. Όμως, γνωρίζω επίσης, ότι κάθε μεγάλο ταξίδι, όπως ο αγώνας για την καταστροφή των φυλακών, ξεκινάει από ένα μικρό πρώτο βήμα, όπως αυτή η κινητοποίηση ενάντια στο φασισμό του νέου σωφρονιστικού κώδικα.
Και γι’ αυτό αξίζει η προσπάθεια…
Τσάκαλος Χρήστος, μέλος της Σ.Π.Φ.