Σχεδόν όλες οι ενέργειες που έχουν κάνει οι ένοπλες επαναστατικές οργανώσεις είναι απόλυτα κατανοητές, τόσο ως προς την επιλογή των συγκεκριμένων στόχων, όσο και ως προς την χρονική συγκυρία αυτής της επιλογής. Η τελευταία ενέργεια της ΟΛΑ στο εφετείο Αθηνών, στις 22 Δεκεμβρίου 2017, ήταν από αυτές που θα λέγαμε ιδιαίτερα εύστοχη.
Με αφορμή την επίθεση της ΟΛΑ αξίζει να γίνει μια πολύ μικρή αναφορά ως προς την ιστορία του χώρου που στεγάζει το εφετείο, ο οποίος δεν είναι άλλος από τον χώρο που βρίσκονταν οι φυλακές Αβέρωφ.
Οι φυλακές Αβέρωφ λειτούργησαν από το 1892 έως το 1971. Ξεκίνησαν ως φυλακές ανηλίκων, ενώ από το 1916 μετατράπηκαν σε φυλακές πολιτικών κρατουμένων. Κατά τη διάρκεια της κατοχής έγιναν τόπος βασανισμού εκατοντάδων αντιστασιακών, αλλά και τόπος κράτησης των μελλοθάνατων. Από εδώ ξεκινούσαν για τους τόπους εκτέλεσης οι καταδικασμένοι σε θάνατο αγωνιστές.
Με την απελευθέρωση, τον Οκτώβρη του ‘44, στις φυλακές Αβέρωφ «κρατήθηκαν» (καλύτερος όρος είναι φιλοξενήθηκαν) οι δωσίλογοι συνεργάτες των δυνάμεων κατοχής, όχι για να δικαστούν, αλλά περισσότερο να προστατευτούν από τη λαϊκή οργή.
Τον Δεκέμβρη του ‘44 οι φυλακές θα γίνουν πεδίο σφοδρότατων συγκρούσεων μεταξύ του ΕΛΑΣ, των Κυβερνητικών δυνάμεων και των Άγγλων, οι οποίοι στην κρίσιμη καμπή της μάχης, θα εξοπλίσουν με όπλα και τους δωσίλογους προκειμένου να σώσουν το τομάρι τους.
Τελικά, μέρος των φυλακών ανατινάχτηκε στις 23 Δεκέμβρη από τον ΕΛΑΣ, που κατάφερε να συλλάβει αρκετούς από τους δωσίλογους, άλλοι σκοτώθηκαν κατά την διάρκεια των μαχών, ενώ, ένα μέρος από αυτούς, οι πιο σημαντικοί, φυγαδεύτηκαν από τους Άγγλους.
Από το 1945 μέχρι το 1971 οι φυλακές Αβέρωφ, αντρικές και γυναικείες, χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τους πολιτικούς κρατούμενους/ες.
Στις γυναικείες φυλακές, κατά τα χρόνια του εμφυλίου αλλά και αργότερα, κρατήθηκαν συνολικά περίπου 3000 αγωνίστριες ηλικίας από 12 ½ έως 85 ετών. 150 από αυτές ήταν μωρομάνες που για κάποιο διάστημα είχαν τα παιδιά μαζί τους. Εκατοντάδες κατέληξαν στα εκτελεστικά αποσπάσματα.
Στις 21 Απριλίου 1967, τα κελιά και οι θάλαμοι των φυλακών ξαναγεμίζουν με αγωνιστές/τριες που έχει συλλάβει η χούντα των συνταγματαρχών. Αυτό μέχρι το 1971, όπου διακόπηκε οριστικά η λειτουργία των φυλακών και γκρεμίστηκαν, ενώ η χούντα εξήγγειλε την οικοδόμηση του δικαστικού μεγάρου.
Έτσι, μετά από 10 χρόνια, ολοκληρώθηκε το κτήριο που στεγάζει τον Άρειο Πάγο, εξασφαλίζοντας, έστω και σε συμβολικό επίπεδο, τη συνέχεια του κράτους, ανεξάρτητα από τον διαχειριστή της εξουσίας.
Η ιστορική μνήμη έχει χρέος να ανιχνεύει το νήμα εκείνο που συνδέει το χθες με το σήμερα, αντλώντας εμπειρίες και συμπεράσματα για τον αγώνα και την επανάσταση.
Γ.Α